Romantische oplichting, of romance scams,is een van de meest verwoestende valkuilen op het internet. Hoewel fraudeurs nog steeds valse profielen gebruiken op datingplatforms, ontwikkelt zich ook een nieuwe variant: identiteitsfraude van beroemdheden. Acteurs, zangers of influencers... geen enkele bekende persoonlijkheid wordt gespaard.
Achter deze verschillende scenario's gaat echter dezelfde strategie schuil: een sterke emotionele band creëren, het vertrouwen van het slachtoffer winnen en daar vervolgens misbruik van maken.
Hoe werken deze oplichtingspraktijken?
- Een eerste vleierig en ogenschijnlijk authentiek contact
De oplichter begint met een onverwacht bericht, dat vaak erg vleiend is. Hij gebruikt aantrekkelijke foto's( bijna altijd gestolen) en bouwt een geloofwaardig profiel op dat vertrouwen wekt: een prestigieus beroep, een stabiel leven, geruststellende persoonlijkheidskenmerken.
In het geval van valse accounts van beroemdheden zoeken fraudeurs eerst naar mensen die actief zijn in fanclubs. Ze observeren hun interacties en identificeren wie het meest ontvankelijk lijkt. Vervolgens nemen ze contact op met hun doelwitten via profielen die sterk lijken op de officiële accounts: professionele foto, gekopieerde biografie, vrijwel identieke naam. Een snelle controle levert echter vaak aanwijzingen op: recent aangemaakt account, weinig publicaties, weinig volgers of net abnormaal veel volgers.
- Een relatie die zeer snel intenser wordt
Zodra het eerste contact is gelegd, versnelt de relatie. De complimenten volgen elkaar in sneltempo op en er ontstaat een gevoel van exclusiviteit. Oplichters gebruiken uitdrukkingen als: “Je bent anders dan anderen”, “Ik kan je vertrouwen”, “Houd onze relatie geheim”.
Het doel is duidelijk: een emotionele afhankelijkheid creëren en het slachtoffer verwijderen van zijn of haar omgeving, die de val kan doorhebben.
- De onmogelijkheid om elkaar te zien of te videobellen
Dit is een van de meest betrouwbare tekenen om een sentimentele zwendel te herkennen. Oplichters weigeren altijd ontmoetingen of videogesprekken. Ze komen met allerlei excuses: afstand, kapotte camera, professionele verplichtingen, gebrek aan netwerk, vertrouwelijkheid in verband met hun beroep... In het geval van beroemdheden lijken deze excuses geloofwaardig, maar de realiteit is simpel: de oplichter kan zijn of haar ware gelaat niet laten zien.
- Het vragen om geld of gevoelige gegevens
De zwendel bereikt zijn doel wanneer er voldoende vertrouwen is opgebouwd om hulp te vragen. De smoesjes variëren: een ongeluk, een juridisch probleem, reiskosten, diefstal van documenten, een medisch noodgeval. Het verzoek is altijd dringend en moet discreet blijven.
Hoe kan je jezelf beschermen?
- Wees waakzaam: voordat je een intiem online gesprek aangaat, is het nuttig om het profiel in detail te bekijken: de aanmaakdatum van het account, de consistentie van de foto's en publicaties, het type volgers. Een omgekeerde beeldzoekopdracht (bijvoorbeeld via Google Lens) kan helpen om een gestolen foto op te sporen.
- Wees voorzichtig met onverwachte privéberichten. Een beroemdheid of een onbekende begint geen geheime relatie binnen een paar uur. En, ongeacht de context, deel nooit persoonlijke informatie, bankgegevens of intieme foto's.
- Meld het verdachte account op het betreffende platform.
- Informeer je omgeving: oplichters richten zich vaak op jonge, geïsoleerde of emotioneel kwetsbare mensen.
Hoe kun je een naaste helpen die al in de val is gelopen?
- Verlos het slachtoffer van het schuldgevoel: slachtoffers kunnen er diep van overtuigd zijn dat de relatie echt is. Schaamte of angst voor oordelen weerhouden hen er vaak van om hulp te zoeken. Een welwillende benadering is essentieel. Door eraan te herinneren dat deze fraudeurs ervaren manipulators zijn, kun je de persoon soms van zijn schuldgevoelens verlossen.
- Analyseer de situatie samen om tegenstrijdigheden aan het licht te brengen: vaag taalgebruik, weigering om het gezicht te laten zien, herhaaldelijke verzoeken om geld, volledig gebrek aan bewijs van de echte identiteit.
- Verbreek alle contacten: wanneer het slachtoffer de signalen herkent, wordt het gemakkelijker om het contact met de oplichter te verbreken. Het is cruciaal om dit snel te doen, want elke extra uitwisseling versterkt de greep. Let op: de oplichter zal onvermijdelijk proberen het slachtoffer te isoleren zodra er bij de omgeving argwaan ontstaat.
- Bewaar het bewijsmateriaal: screenshots, berichten, gebruikersnamen van de gebruikte accounts. Deze zijn nuttig om aangifte te doen bij de politie. Het is belangrijk om dit aan te moedigen, zowel voor het slachtoffer als om ander misbruik te voorkomen.
