Deepfakes zijn video’s, afbeeldingen of geluidsopnames die met hulp van artificiële intelligentie zijn aangepast. Ze lijken echt, maar tonen iemand die iets zegt of doet wat hij in werkelijkheid nooit heeft gezegd of gedaan. Het woord “deepfake” is een combinatie van “deep learning” en “fake” en verwijst naar nep-inhoud die er heel echt uitziet.
Sommige deepfakes zijn grappig bedoeld, maar anderen worden gebruikt om mensen te misleiden, meningen te beïnvloeden of om te frauderen.
Hoe worden ze gebruikt?
Deepfakes worden op verschillende manieren ingezet:
- Desinformatie en manipulatie: Nepvideo’s van bekende mensen kunnen gebruikt worden om leugens te verspreiden.
- Fraude en oplichting: Oplichters doen alsof ze een vriend of familielid zijn en proberen zo geld los te krijgen.
- Nepreclames: Video’s tonen beroemdheden die praten over slimme investeringen, maar die zijn verzonnen.
- Reputatieschade en cyberstalking: Soms maken mensen deepfakes om anderen zwart te maken. Ze laten iemand dingen zeggen of doen die nooit echt zijn gebeurd.
Hoe herken je een deepfake?
Een deepfake herkennen is niet altijd makkelijk, maar let op deze dingen:
- Vreemde gezichtsuitdrukkingen: Let op of gezichten natuurlijk bewegen. Niet knipperen of raar knipperen met de ogen kan een teken zijn.
- Rare stem of geluid: De stem klinkt soms robotachtig of past niet bij de mondbewegingen.
- Vage of bewegende achtergronden: Soms zie je dat de achtergrond wazig is of rare dingen doet, zoals voorwerpen die verdwijnen of vervormen. Ook licht en schaduw kunnen raar zijn.
- Bekijk video's in slow motion: In trage afspeelsnelheid vallen foutjes in lipbewegingen, gezichtsuitdrukkingen of achtergrond sneller op.
- Gebruik Google Afbeeldingen: Doe een omgekeerde zoekactie om te zien of de video of foto ergens anders opduikt.
Hoe kan ik mezelf beschermen?
- Blijf kritisch: Geloof niet zomaar alles wat je online ziet of hoort.
- Controleer de bron: Kijk of het nieuws komt van een betrouwbare website of officieel kanaal.
- Let op de context: Bekijk in welke situatie de video wordt gedeeld en of de tijdlijn klopt. Deepfakes kunnen gebeurtenissen in een andere volgorde zetten.
- Praat erover: Leg aan vrienden en familie uit wat deepfakes zijn en hoe je ze herkent.
- Bescherm je gegevens: Zorg dat niet iedereen je foto’s en video’s kan zien. Beperk de toegang op sociale media.
- Wees voorzichtig met AI-tools: Sommige apps vragen toegang tot je stem of foto's. Geef die alleen als je de tool écht vertrouwt.
- Rapporteer verdachte inhoud: Zie je iets verdachts op sociale media? Meld het (via de 3 kleine puntjes rechtsboven in de publicatie). Zo help je ook anderen beschermen.
3
